energooszczędność

Czyste powietrze to rządowy program dopłat działający od 2018 r. Jego celem jest eliminacja smogu i zwiększenie efektywności energetycznej polskich budynków. Od momentu wprowadzenia programu jego warunki zdążyły ulec zmianom. Dotyczą one m. in. podniesienia progów dochodowych uprawniających do skorzystania z dofinansowania czy zwiększenia kwoty dofinansowania. Sprawdźmy, co należy zrobić i jakie kryteria spełnić, aby skorzystać z programu, oraz na jakie wsparcie mogą liczyć wnioskodawcy.

Dofinansowanie z programu Czyste Powietrze – kto może otrzymać?

Dofinansowanie z programu Czyste Powietrze mogą otrzymać właściciele i współwłaściciele domów jednorodzinnych oraz wydzielonych w domach jednorodzinnych lokali mieszkalnych, które posiadają odrębną księgę wieczystą. Dotacje przyznawane są tylko dla budynków, dla których pozwolenie na budowę zostało wydane nie później niż 31 grudnia 2013 r. Roczny dochód osoby wnioskującej nie może przekraczać 135 tys. zł.  Zgodnie z aktualnym regulaminem programu osoby, które skorzystały już ze wsparcia, mogą złożyć kolejny wniosek na inne przedsięwzięcie, o ile w ramach pierwszego wniosku o dofinansowanie nie była realizowana kompleksowa termomodernizacja. W przypadku ubiegania się o dofinansowanie na kompleksową termomodernizację, wraz z wymianą źródła ciepła, konieczne jest przeprowadzenie audytu energetycznego budynku.

Jakie przedsięwzięcia objęte są finansowaniem?

W ramach programu Czyste Powietrze możemy uzyskać środki na takie inwestycje jak:

  • wymiana stolarki okiennej i drzwiowej,
  • ocieplenie budynku – ścian zewnętrznych, podłóg, dachu,
  • wymiana pieca na paliwa stałe na nowoczesne, efektywne źródło ciepła (kocioł na pellet, pompa ciepła),
  • montaż instalacji centralnego ogrzewania,
  • montaż instalacji fotowoltaicznej,
  • montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
  • montaż klimatyzacji z funkcją grzania.

Jak złożyć wniosek o dofinansowanie z programu Czyste Powietrze?

Wniosek o dotacje można złożyć w formie papierowej (osobiście lub wysyłając pocztą) we właściwym dla położenia budynku Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub drogą elektroniczną. Niezależnie, jaką formę wybierzemy, wniosek musimy wypełnić elektronicznie. Aby pobrać formularz, należy zarejestrować się w Generatorze Wniosków o Dofinansowanie, podając podstawowe dane, a następnie aktywować konto, klikając w otrzymany na adres e-mail link aktywacyjny. Kolejny krok to wypełnienie wniosku. Składa się on z kilku części, w których do uzupełnienia mamy informacje ogólne – dane osobowe, informacje o przedsięwzięciu, informacje o dochodach. Dalsza część dotycząca kosztów przedsięwzięcia i formy inwestowania zostanie wygenerowana automatycznie. Musimy zapoznać się z treścią oświadczeń, a także dodać załączniki, m. in. dokument potwierdzający prawo własności nieruchomości i zaświadczenie o wysokości dochodów. Uzupełniony wniosek elektroniczny podpisujemy profilem zaufanym. Wniosek składany w wersji papierowej musimy natomiast wydrukować i podpisać odręcznie. Gdy prace, które mają być finansowane z programu, wymagają pobrania kredytu, wniosek o dofinansowanie można wysłać również za pośrednictwem banku po przyznaniu kredytu. Możliwość taką mają jednak tylko klienci banków, które przystąpiły do programu Czyste Powietrze.

Ile czeka się na rozpatrzenie wniosku?

Na rozpatrzenie wniosku o dotacje WFOŚiGW ma 30 dni. Jeśli informacje są niekompletne, Fundusz zwraca się do wnioskodawcy o ich uzupełnienie. W takim przypadku czas oczekiwania może wydłużyć się o 10 dni.

Czyste Powietrze – wniosek o płatność

Po zrealizowaniu inwestycji konieczne będzie złożenie do WFOŚiGW kolejnego wniosku: wniosku o płatność. Środki wypłacane są na rachunek bankowy wnioskodawcy w ciągu 30 dni od złożenia dokumentu. Termin przekazania środków może się wydłużyć o 10 dni.

Ile wynosi dofinansowanie z Czystego Powietrza?

Dofinansowanie z programu może wynieść nawet do 135 tys. zł. Jego wysokość uzależniona jest od dwóch czynników: dochodów wnioskodawcy oraz zakresu modernizacji. Podstawowe dofinansowanie, w wysokości do 66 tys. zł, otrzymają osoby, których roczne dochody ze wszystkich źródeł nie przekraczają 135 tys. zł. Na podwyższone dofinansowanie mogą liczyć wnioskodawcy, których przeciętny miesięczny dochód na jednego członka rodziny nie przekracza kwoty 2651 zł w jednoosobowym gospodarstwie domowym i 1854 zł w gospodarstwie domowym liczącym więcej osób. Najwyższy poziom dofinansowania mogą otrzymać wnioskodawcy, których przeciętny miesięczny dochód na jednego członka rodziny nie jest wyższy niż 1526 zł w jednoosobowym gospodarstwie domowym i 1090 zł w wieloosobowym gospodarstwie domowym. Dla wnioskodawcy prowadzącego działalność gospodarczą roczny przychód z jej tytułu nie może być wyższy od dwudziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w grudniu roku poprzedzającego złożenie wniosku. Dodatkowe wsparcie w wysokości 1200 zł przewidziane jest na wykonanie obowiązkowego przed kompleksową termomodernizacją audytu energetycznego.
 

Najwyższe dotacje otrzymają wnioskodawcy, którzy zdecydowani są przeprowadzić kompleksową termomodernizację. Zgodnie z założeniami programu kompleksowa termomodernizacja to przedsięwzięcie, którego efektem jest zmniejszenie zapotrzebowania budynku na energię użytkową (EU) do poziomu nie wyższego niż 80 kWh/m²/rok lub zmniejszenie początkowego zużycia o minimum 40%. Wynik ten musi być udokumentowany wykonaniem audytu energetycznego na który przysługuje finansowanie w wysokości 1200zł.

Dokładna rozpiska z poziomem dofinansowań znajduje się na stronie: https://czystepowietrze.gov.pl/

Prefinansowanie w programie Czyste Powietrze

W programie Czyste Powietrze można starać się ponadto o dofinansowanie z prefinansowaniem. Polega ono na wypłacie części dotacji (do 50% zaliczki) przed realizacją przedsięwzięcia. Środki przelewane są na konto bankowe firmy wykonawczej, z którą beneficjent ma podpisaną umowę na realizację prac termomodernizacyjnych. Z prefinansowania mogą skorzystać wnioskodawcy, których dochody kwalifikują do najwyższego i podwyższonego poziomu dofinansowania. W przypadku prefinansowania określony został maksymalny czas na realizację przedsięwzięcia – wynosi on 120 dni od daty przekazania zaliczki. W terminie tym musi też zostać złożony we właściwym WFOŚiGW wniosek o płatność.

Prefinansowanie w programie Czyste Powietrze

W programie Czyste Powietrze można starać się ponadto o dofinansowanie z prefinansowaniem. Polega ono na wypłacie części dotacji (do 50% zaliczki) przed realizacją przedsięwzięcia. Środki przelewane są na konto bankowe firmy wykonawczej, z którą beneficjent ma podpisaną umowę na realizację prac termomodernizacyjnych. Z prefinansowania mogą skorzystać wnioskodawcy, których dochody kwalifikują do najwyższego i podwyższonego poziomu dofinansowania. W przypadku prefinansowania określony został maksymalny czas na realizację przedsięwzięcia – wynosi on 120 dni od daty przekazania zaliczki. W terminie tym musi też zostać złożony we właściwym WFOŚiGW wniosek o płatność.

Zmiany w 2024 roku w programie Czyste Powietrze

W pierwszej połowie 2024 roku wprowadzono zmiany w programie „Czyste Powietrze”, oferującym wsparcie finansowe na termomodernizację domów jednorodzinnych. Nowe regulacje zaczęły obowiązywać w dwóch etapach: pierwsze zmiany weszły w życie w kwietniu, a kolejne w czerwcu. Miały one na celu zabezpieczenie funduszy publicznych przed nadużyciami finansowymi.
 

Od 22 kwietnia 2024 roku wprowadzono następujące zmiany:

Po pierwsze, ograniczono możliwość uzyskania najwyższego dofinansowania do jednego domu na jednego właściciela. Wcześniej właściciel posiadający kilka domów mógł ubiegać się o najwyższą dotację na każdy z nich, o ile spełniał kryteria. Teraz, jeśli otrzymał najwyższą dotację na jeden dom, na kolejny może uzyskać tylko najniższą dotację. Szczegóły tej zmiany znajdują się w dokumencie „Czyste Powietrze – program priorytetowy” dostępnym na stronie czystepowietrze.gov.pl w zakładce dokumenty programowe.

Po drugie, wprowadzono wymóg poświadczenia notarialnego dla umów zawieranych z wykonawcami na podstawie pełnomocnictwa. Jeżeli inwestor podpisuje umowę z wykonawcą na podstawie pełnomocnictwa, musi potwierdzić podpis u notariusza. Do wniosku elektronicznego należy dołączyć skan potwierdzenia, natomiast do wniosku papierowego oryginał lub kopię. Informacje na ten temat znajdują się w „Regulaminie naboru wniosków o dofinansowanie przedsięwzięć w formie dotacji w ramach Programu Priorytetowego „Czyste Powietrze”, pkt 6.

Po trzecie, wprowadzono zasadę, że pełnomocnik beneficjenta nie może być jednocześnie wykonawcą pobierającym prefinansowanie. Wypłata prefinansowania odbywa się po złożeniu przez beneficjenta dyspozycji przelewu z kopią faktury zaliczkowej. Szczegóły tej zmiany również można znaleźć w „Regulaminie naboru wniosków o dofinansowanie przedsięwzięć w formie dotacji w ramach Programu Priorytetowego „Czyste Powietrze”, pkt 6.

Zmiany dotyczące źródeł ciepła w programie Czyste Powietrze

Od 14 czerwca 2024 r. w ramach programu „Czyste Powietrze” zakup i montaż pompy ciepła będą wymagały obowiązkowego sporządzenia audytu energetycznego dla przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. Obowiązek ten dotyczy wszystkich typów pomp ciepła, w tym najpopularniejszych pomp powietrze/woda, jak również gruntowych i powietrznych. Celem audytu jest lepsze dopasowanie mocy pompy ciepła do konkretnego budynku oraz ograniczenie praktyk montażu przypadkowych urządzeń, co zapewni wydajną i ekonomiczną pracę systemu grzewczego. Odpowiedni dobór pompy ciepła jest kluczowy dla minimalizacji zapotrzebowania na energię i zwiększenia trwałości sprężarki. Dodatkowo, od tego samego dnia, dotacje na pompy ciepła, kotły na pellet oraz kotły zgazowujące drewno będą przyznawane tylko dla urządzeń wpisanych na listę zielonych urządzeń i materiałów (ZUM), co ma na celu wspieranie instalacji wyłącznie urządzeń o potwierdzonej jakości.