Okresowe przeglądy placów zabaw
Zgodnie z polskim prawem, obowiązek wykonywania przeglądów placów zabaw spoczywa na ich właścicielach lub zarządcach – mogą to być gminy, spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe, przedszkola, szkoły czy właściciele prywatni. Rozporządzenia wykonawcze nakładają na nich obowiązek przeprowadzania regularnych kontroli technicznych urządzeń zabawowych, zarówno codziennych kontroli wzrokowych przez użytkowników, jak i okresowych przeglądów technicznych wykonywanych przez uprawnionych specjalistów. Zaniedbanie tych obowiązków może skutkować nie tylko zagrożeniem dla bezpieczeństwa dzieci, ale także odpowiedzialnością prawną i finansową zarządcy w przypadku wypadku.
Po co wykonujemy przeglądy placu zabaw?
Regularne przeglądy placów zabaw to nie tylko wymóg prawny, ale przede wszystkim kluczowy element zapewnienia bezpieczeństwa najmłodszych użytkowników. Głównym celem kontroli jest systematyczne wykrywanie i eliminowanie zagrożeń, które mogą powstać w wyniku naturalnego procesu eksploatacji urządzeń, aktów wandalizmu czy niekorzystnych warunków atmosferycznych.
W procesie codziennego użytkowania urządzenia zabawowe podlegają naturalnemu zużyciu – poluzowują się śruby i połączenia, ścierają się powierzchnie antypoślizgowe, osłabiają się łańcuchy huśtawek czy też pojawiają się pęknięcia w elementach z tworzyw sztucznych. Akty wandalizmu, niestety częste na placach zabaw, mogą prowadzić do uszkodzenia urządzeń w sposób niewidoczny na pierwszy rzut oka – od celowego osłabienia mocowań po pozostawienie niebezpiecznych przedmiotów w piaskownicy. Warunki atmosferyczne również odgrywają istotną rolę w degradacji sprzętu – mróz może powodować pękanie materiałów, deszcz przyspiesza korozję elementów metalowych, a silny wiatr może uszkadzać konstrukcje wspinaczkowe czy huśtawki.
Zgodnie z wymaganiami prawnymi, niedopełnienie tego obowiązku grozi karami – nawet grzywną lub ograniczeniem wolności do roku. Równie istotna jest odpowiedzialność cywilna – w przypadku wypadku na zaniedbany sposób utrzymywanym placu zabaw, zarządca może zostać obciążony kosztami leczenia, odszkodowaniem za ból i cierpienie, a także utratą zarobków poszkodowanego dziecka czy jego opiekunów.
Rodzaje przeglądów placu zabaw
Zgodnie z PN EN 1176 7 i rozporządzeniami:
1. Kontrola pomontażowa
- Po zakończeniu montażu (lub po poważnych zmianach/naprawach),
- Wykonywana przez niezależny, kompetentny podmiot z odpowiednimi certyfikatami,
- Weryfikuje zgodność z normami: wysokości upadków, powierzchnie amortyzujące (HIC), przestrzenie zakleszczenia, stabilność konstrukcji
2. Rutynowa kontrola wzrokowa
- Wykonywana codziennie przed otwarciem placu zabaw,
- Dokonywana przez zarządcę lub wyznaczoną, przeszkoloną osobę,
- Sprawdza: czystość, widoczne uszkodzenia, śmieci, obecność niebezpiecznych przedmiotów, stan ogólny urządzeń
3. Kontrola funkcjonalna
- Wykonywana co 1-3 miesiące (w zależności od intensywności użytkowania),
- Dokonywana przez zarządcę lub wyznaczoną osobę z podstawową wiedzą techniczną,
- Sprawdza: zużycie elementów ruchomych, stabilność mocowań, stan nawierzchni, elementy bezpieczeństwa
4. Coroczna kontrola główna
- Raz do roku przez zewnętrzny, uprawniony podmiot,
- Obejmuje dokładne sprawdzenie fundamentów, nawierzchni, wszystkich urządzeń, skuteczności wcześniejszych napraw,
- Zakończona protokołem z oceną stanu technicznego
5. Przegląd pięcioletni
- Wykonywany co 5 lat przez osobę z uprawnieniami budowlanymi,
- Kompleksowa ocena stanu technicznego całego placu zabaw,
- Może zawierać zalecenia dotyczące modernizacji lub wymiany urządzeń
Obiekty małej architektury
Na terenie placów zabaw obiekty małej architektury stanowią kluczowe elementy infrastruktury rekreacyjnej, które wymagają szczególnej uwagi pod kątem bezpieczeństwa i regularnej konserwacji. Do tej kategorii zaliczamy przede wszystkim piaskownice, huśtawki, drabinki, karuzele, bramki, urządzenia wspinaczkowe oraz zjeżdżalnie – wszystkie te elementy muszą spełniać określone normy techniczne i być regularnie kontrolowane. Każdy z tych obiektów podlega rygorystycznym przepisom dotyczącym montażu, eksploatacji i okresowych przeglądów, a ich stan techniczny bezpośrednio wpływa na bezpieczeństwo użytkowników.
Co się zmieniło od sierpnia 2024?
- PN-EN 1176 norma stała się częścią przepisów budowlanych – obowiązkowa zgodność dla urządzeń i nawierzchni
- Nowe wymagania dot. powierzchni, ogrodzenia, dostępności, wielkości placu.
- Wprowadzono zakaz łączenia kontroli z naprawami przez ten sam podmiot.