Co zrobić gdy świadectwo energetyczne nie spełnia aktualnych wymagań wskaźnika EP

Spis treści pokaż

Wskaźnik EP to kluczowy element dokumentacji określanej mianem charakterystyki energetycznej budynku. Zacznijmy od podstaw teoretycznych. Od końca 2020 roku, w Polsce obowiązują nowe, zaktualizowane normy dotyczące Technicznych Warunków, które muszą być spełnione przez projektowane obiekty. Wymogi te wykraczają poza dotychczasowe wymagania dotyczące izolacyjności przegród budowlanych, wymuszając na projektantach zapewnienie, że budynek będzie zgodny z obowiązującymi standardami ekologicznymi. Na przykład, w przypadku domów jednorodzinnych, wskaźnik EP nie może być wyższy niż 70 kWh/m2 rocznie.

Jak obliczyć wskaźnik EP w świadectwie energetycznym?

Wskaźnik EP to miara zużycia energii pierwotnej, prezentowana w kWh na metr kwadratowy na rok. Ten wskaźnik ilustruje roczne zużycie energii przypadające na każdy metr kwadratowy powierzchni ogrzewanej budynku, pokazując, ile energii z różnych źródeł (takich jak gaz, węgiel, energia elektryczna) musi być zużyte przez dany obiekt.

Do wyliczenia wskaźnika EP stosuje się formułę EP = EK * wi, gdzie:

EK oznacza wskaźnik zużycia energii końcowej, informujący o ilości energii, którą trzeba dostarczyć do budynku, biorąc pod uwagę efektywność zastosowanych systemów technicznych.

wi to współczynnik konwersji energii pierwotnej nieodnawialnej na energię, która jest dostarczana do systemów technicznych budynku. Uproszczając, współczynnik ten wskazuje na ekologiczny wpływ wykorzystanego paliwa, które jest brane pod uwagę w obliczeniach.

Wartości współczynnika wi

Energia elektryczna z sieci energetycznej ma współczynnik wi równy 2,5

W przypadku energii elektrycznej generowanej przez panele fotowoltaiczne (PV), wi przyjmuje wartość 0,0. Należy jednak uwzględnić, że nie cała wygenerowana energia jest wykorzystywana natychmiastowo; do celów ogrzewania wykorzystuje się około 25-40% energii, a dla ciepłej wody użytkowej (CWU) – od 30 do 70%. Dokładny współczynnik wi dla energii z PV zależy od wielu czynników i wymaga dalszej analizy.

Dla gazu ziemnego lub płynnego współczynnik wi wynosi 1,1, co jest wartością szeroko akceptowaną i niebudzącą kontrowersji. Podobnie jest w przypadku węgla kamiennego lub brunatnego, gdzie wi również wynosi 1,1.

Biomasa ma współczynnik wi równy 0,2, co jest wynikiem promowania przez polskie prawo wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Użycie biomasy, jak pelet, drewna, czy słomy, może umożliwić projektowanie budynków o wyższym zużyciu energii, które nadal spełniają normy WT2021.

W przypadku systemów ciepłowniczych wykorzystujących kogenerację na paliwo węglowe lub gazowe, współczynnik wi wynosi 0,80, choć lokalni dostawcy ciepła mogą podawać niższe wartości, na przykład współczynnik wi w Łodzi w 2023 roku wynosił 0,58. (Dane pobrane z łódzkiego dostawcy ciepła – Veolia Łódź).

Lokalne systemy ciepłownicze bez kogeneracji, oparte na węglu, mają współczynnik wi równy 1,30, a te oparte na gazie lub oleju opałowym – 1,20.

Co zrobić aby, obniżyć wartość wskaźnika EP na świadectwie energetycznym?

W tej części artykułu zaprezentuję kilka metod, które pozwolą na osiągnięcie lepszego wyniku EP na świadectwie energetycznym.

Instalacja wentylacji mechanicznej z rekuperacją ciepła – Zastosowanie rekuperacji, czyli systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, ma znaczący wpływ na świadectwo energetyczne budynku. Rekuperacja pozwala na odzyskiwanie ciepła z powietrza wywiewanego z budynku i wykorzystanie go do ogrzewania świeżego powietrza doprowadzanego z zewnątrz. Dzięki temu procesowi, zapotrzebowanie na energię potrzebną do ogrzewania zmniejsza się, co bezpośrednio przekłada się na poprawę parametrów energetycznych budynku odnotowywanych w świadectwie energetycznym.

Kolejną i łatwą strategią na zredukowanie wskaźnika EP jest wybór jak najbardziej efektywnego źródła energii dla systemów technicznych, bazując na współczynniku wi. Przypominam, że EP obliczamy jako EP = EK * wi. Znając EK, możemy ocenić, czy zmiana źródła energii umożliwi nam spełnienie norm prawnych.

Dodanie alternatywnego źródła ogrzewania – na przykład, instalacja kominka na drewno. Dlaczego akurat kominka? Ponieważ jego paliwem jest biomasa (drewno), dla której współczynnik wi wynosi 0,2. Biorąc pod uwagę, że kominek nie służy jako główne źródło ogrzewania, możemy na nim opierać 15-25% całkowitego zapotrzebowania na energię budynku.

Przekształcenie nieogrzewanych części budynku w ogrzewane, ale o niskiej temperaturze projektowej. Na przykład, zamiast planować nieogrzewany garaż, warto zdecydować się na garaż z temperaturą zaprojektowaną na 5°C. Wskaźniki EU, EK i EP odnoszą się do ilości energii dostarczanej do ogrzewanych przestrzeni budynku; zwiększając ich powierzchnię, lecz z niską temperaturą projektową, znacząco obniżamy te wartości.

Projektowanie budynku o prostej i zwartej formie – im prostsza forma budynku, tym mniej mostków termicznych i mniejsza energochłonność. W mojej ocenie kształt budynku ma większy wpływ na jego energochłonność niż dodatkowe zwiększenie izolacyjności ścian. Unikanie lukarn, prostokątna bryła, wybór budynku wielokondygnacyjnego zamiast parterowego, duże okna skierowane na południe – to kluczowe elementy projektowania energooszczędnego domu.

Dodatkowa izolacja ścian, obliczanie współczynnika przenikania ciepła dla podłogi kontaktującej się z gruntem zgodnie z normą PN EN ISO 13370 – to inne metody, które mogą pomóc w redukcji wskaźników EU, EK i EP. W obecnych regulacjach prawnych dodatkowa izolacja nie wpływa już tak znacząco na wartość wskaźnika EP.

Podsumowanie

Jak wynika z omówionych wcześniej przypadków, osiągnięcie niższych wartości wskaźnika EP często wymaga dodatkowych nakładów finansowych. Obowiązujące obecnie regulacje już teraz stawiają wysokie wymagania techniczne, które nie są proste do spełnienia. Można oczekiwać, że w nadchodzących latach regulacje te będą systematycznie zaostrzane. Zgodnie z aktualnymi normami, większość nowo projektowanych budynków kwalifikuje się jako energooszczędne. Wszystko wskazuje na to, że w przyszłości jednym z warunków otrzymania zgody na realizację projektu budowlanego może być zaprezentowanie koncepcji budynku o zerowym, a nawet dodatnim bilansie energetycznym.